چگونه سیستم مدیریت محتوای (CMS) مناسب انتخاب کنیم؟

احتمالا شما هم نام وردپرس یا جوملا را شنیده باشید و حتی از آنها استفاده کنید. در واقع این ابزارها و بسیاری از نمونه‌های مشابه دیگر، یک سیستم مدیریت محتوا هستند که می‌توانید از آنها برای ساخت وب‌سایت یا فروشگاه اینترنتی استفاده کنید. اما یکی از مهمترین سوالات همیشه این بوده است که چگونه یک سیستم مدیریت محتوای (CMS) مناسب انتخاب کنیم و در واقع بهترین گزینه کدامست؟

سیستم مدیریت محتوا (CMS) چیست؟

امروزه بیش‌تر افراد سعی می‌کنند کسب و کار اینترنتی داشته باشند. در واقع فرقی نمی‌کند که شما می‌خواهید یک وب سایت فروشگاهی داشته باشید یا یک وب سایت دانلود آهنگ. در هر صورت شما نیاز به داشتن یک سیستم مدیریت محتوا (CMS) خواهید داشت. در واقع CMS مخفف Content Management system است و شما به کمک این سیستم می‌توانید محتوای وب سایت خود را بارگذاری یا به‌روزرسانی کنید.

در سال‌های اخیر سیستم‌های مدیریت محتوای مختلفی به بازار آمده‌اند که هر کدام‌شان ویژگی‌های مثبت و منفی زیادی دارند. زمانی‌که شما می‌خواهید یک وب سایت راه‌اندازی کنید، بسته به نوع آن وب سایت، باید یکی از سیستم‌های مدیریت محتوا را انتخاب کنید که برای شما مناسب‌تر است. البته در سال‌های گذشته شما برای داشتن یک وب سایت تخصصی نیاز به آشنایی با مباحث کدنویسی داشتید و اگر با این مباحث آشنایی نداشتید مجبور بودید تا با صرف هزینه‌های سنگین، یک وب سایت را از صفر کد بزنید.
البته این نکته را هم در نظر داشته باشید که طراحی وب سایت و کد زدن از صفر مزایای بسیار زیادی دارد و تقریبا همه‌ وب‌ سایت‌های بزرگ از دانش کدنویسی استفاده کرده‌اند، اما موضوع آن است که این کار هزینه‌بر است و بسیاری افراد می‌خواهند باکمترین هزینه وب‌ سایت‌شان را راه‌اندازی کنند.

انواع سیستم های مدیریت محتوا (منبع باز و اختصاصی)

همان‌طور که گفته شد سیستم‌های مدیریت محتوا انواع گوناگونی داشته و هر کدام‌شان مزایا و معایب خاص خودشان را دارند. این نکته را هم در نظر داشته باشید که به‌طور کلی سیستم‌های مدیریت محتوا بر ۲ نوع هستند؛ سیستم‌های مدیریت محتوای منبع باز و سیستم‌های مدیریت محتوای اختصاصی.
سیستم‌های مدیریت محتوای منبع باز (Open Source) همان سیستم‌های رایگان است و به‌درد کسانی‌ می‌خورد که می‌خواهند باکمترین هزینه یک وب سایت داشته باشد. این نوع سیستم‌های مدیریت محتوا نیز مدل‌های مختلفی دارد که در ادامه مزایا و معایب هر کدام‌شان را بررسی می‌کنیم. انواع سیستم‌های مدیریت محتوا از نوع منبع باز به‌شکل زیر است:

• وردپرس
  
• جوملا
• دروپال
• پی اچ پی نیوک
• مجنتو
• پرستاشاپ
• اپن کارت
• و…

سیستم‌های مدیریت محتوای اختصاصی سیستم‌هایی هستند که به‌صورت تخصصی نوشته می‌شوند و متناسب با هر کسب و کار و وب سایتی متفاوت هستند. در این نوع سیستم‌ مدیریت محتوا شخص سازنده‌ سعی می‌کند تا حد امکان سایت را بهینه تحویل دهد تا سرعت و کیفیت آن در بالاترین حد ممکن باشد. در واقع می‌توان به انواع سایت‌سازها در این بخش اشاره کرد.

بیشتر بخوانید: بازاریابی محتوای دیجیتال چیست و چه مزایایی دارد؟

 

امکانات سیستم های مدیریت محتوا

همان‌طور که گفته شد هر کدام از این سیستم‌های مدیریت محتوا برای یک نوع کسب و کار و وب‌سایتی مفید است. اگر می‌خواهید بهترین نوع سیستم‌های مدیریت محتوا را انتخاب کنید بهتر است قبل از شروع ساخت وب سایت‌تان با افرادی که در این حوزه اطلاعات دارند مشورت کنید تا بتوانید بهترین سیستم ممکن را انتخاب کنید. البته همان‌طور که گفته شد بهترین سیستم‌ مدیریت محتوا، سیستمی است که به‌طور اختصاصی برای وب سایت شما نوشته شده باشد، اما در هر صورت می‌توانید از بین نمونه‌های متن باز و رایگان هم بهترین را انتخاب کنید.

 
هر کدام از این سیستم‌ها نقاط ضعفی دارند که ممکن است برای شما بسیار مهم باشد و اطلاع مناسب از این نقاط ضعف و قوت می‌تواند به شما کمک زیادی کند. البته این نکته را هم در نظر داشته باشید که سیستم‌های مدیریت محتوا در سال‌های اخیر بهبودهای زیادی پیدا کرده‌اند. امکانات شخصی سازی زیادی به آن‌ها اضافه شده است. پس اگر می‌خواهید امکانی به وب سایت‌تان اضافه کنید اصلا نگران نباشید چراکه این سیستم‌های مدیریت محتوای امروزی کاملا دست شما را باز گذاشته‌اند.
سیستم‌های مدیریت محتوا معمولا در هسته اصلی خود امکانات نسبتا مشابهی دارند. اما توسعه‌دهندگان زیادی هستند که تلاش کرده‌اند با ارائه افزونه‌های مختلف امکانات آنها را بیشتر کنند. مواردی چون طراحی صفحات اختصاصی و صفحه فرود، بارگذاری و انتشار مطلب، امکان ویرایش محتوا، راه‌اندازی فروشگاه اینترنتی، استفاده از انواع درگاه پرداخت،

ویژگی یک CMS خوب

یک سیستم‌ مدیریت محتوا باید حداقل نیازهای ما را برطرف کند تا بتوانیم به‌سادگی از آن استفاده کنیم. این نیازهای حداقلی را بیش‌تر CMSها می‌توانند برطرف کنند اما ممکن است هر شخصی به دنبال امکان خاصی باشد که یک سیستم‌ مدیریت محتوای خاصی برای او مناسب‌تر باشد. اما در کل یک CMS خوب باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد:

• طراحی زیبا و کاربرپسند
• کاربری آسان و ساده
• مستندات آموزشی
• سرعت خوب و مناسب
• تنوع امکانات و امکان اضافه کردن راحت آنها
• برخورداری از قالب‌های متنوع، حرفه‌ای و جذاب
• رعایت اصول سئو
• برخورداری از افزونه‌ها و ابزارک‌های مختلف
• داشتن امنیت بالا
• پشتیبانی خوب
• به‌روزرسانی‌های پیوسته و کاربردی
• پوشش حداکثر نیازهای کاربران

کدام سیستم مدیریت محتوا برای سایت من مناسب تر است؟

سوال خوبی است. در واقع همیشه بین کاربران و حتی متخصصان این سوال وجود دارد که اساسا کدام CMS بهتر و کدام مناسب من است. در ادامه معروف‌ترین سیستم‌های مدیریت محتوا را همراه با ویژگی آنها معرفی می‌کنیم تا به‌سادگی بتوانید از بین این CMSها، مناسب‌ترین گزینه را برای خودتان انتخاب کنید.

وردپرس

وردپرس مشهورترین سیستم مدیریت محتوای دنیا است و بیشترین کاربران را دارد. این سیستم که اوایل بیشتر برای سایت‌های خبری و بلاگ مورد استفاده قرار می‌گرفت، حالا به جذاب‌ترین و قوی‌ترین CMS تبدیل شده است که تقریبا هر نوع سایتی را می‌توانید براساس آن پیاده‌سازی کنید. این CMS بهترین هسته متناسب با سئو را در بین سیستم‌های مدیریت محتوا دارد و کار با آن بسیارساده است. گرچه می‌توان سایت‌های حرفه‌ای را نیز با آن راه‌اندازی کرد.

وردپرس افزونه قدرتمندی به نام ووکامرس دارد که به کمک آن می‌توانید بهترین فروشگاه‌های اینترنتی را راه‌اندازی کنید. (برای آشنایی کامل با وردپرس و امکانات آن، پیشنهاد می‌کنیم مقالهٔ «وردپرس چیست و چه کاربردی دارد؟» را مطالعه کنید)

مهم‌ترین ویژگی‌های آن به شکل زیر است:

• سرعت بالای نصب
• حجم کم
• قالب‌ها و امکانات بسیار متنوع
• رایگان و منبع باز
• افزونه‌های بسیار زیاد
• سازگاری و بهینه‌سازی شده برای موتورهای جستجو
• کاربری راحت
• پشتیبانی و آپدیت‌های خوب

جوملا
جوملا رقیبی قدرتمند و دیرینه برای وردپرس است که در سال ۲۰۰۱ پا به عرصه‌ سیستم‌های مدیریت محتوا گذاشت و برای سایت‌های بزرگ و فروشگاهی مناسب است. تا مدت‌ها این CMS حتی در ایران طرفداران زیادی داشت اما قافیه را به وردپرس باخت. مهم‌ترین ویژگی‌های جوملا به شکل زیر است:

• سرعت بالای نصب
• رایگان بودن
• افزونه‌های بسیار زیاد برای شخصی‌سازی

دروپال
دروپال نیز یکی دیگر از سیستم‌های مدیریت محتوا است که کاربران کمتری نسبت به دو مورد قبل دارد، اما کماکان جزو بهترین‌های سیستم‌ مدیریت محتوا است و برخی از امکانات آن به شرح زیر است:

• سرعت بالای بارگذاری
• توسعه‌‌پذیری بالا
• امنیت بالا
• پشتیبانی قوی

مجنتو
مجنتو بهترین سیستم رایگان برای راه‌اندازی فروشگاه‌های اینترنتی در بین انواع CMSهاست که متاسفانه کارشناسان و امکانات کمی برای آن وجود دارد. اما از مهمترین ویژگی‌های آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• امکانات و قابلیت‌های خوب
• هسته قوی و حرفه‌ای
• امنیت و سرعت مناسب

پرستاشاپ
پرستاشاپ یکی دیگر از CMSهای مخصوص راه‌اندازی فروشگاه اینترنتی است که بعد از ووکامرس بیشترین استفاده را در بین کاربران ایرانی دارد. البته این سیستم محدودیت‌هایی دارد و آپدیت‌های دیرهنگام آن باعث آزار کاربران شده است.

بهترین سیستم های مدیریت محتوا در دنیای وب (WordPress – Joomla – Drupal)

همان‌طور که در قسمت قبل بررسی کردیم این سه سیستم مدیریت محتوا از بهترین‌های حال حاضر بازار هستند؛ به‌طوری که در سال ۲۰۱۹ بیش‌ از ۴۰ درصد سایت‌های دنیا از وردپرس استفاده می‌کردند. جالب است بدانید در سال‌های قبل این مقدار کمتر از ۵ درصد بوده است که این رشد نشان‌دهنده رغبت بیش‌تر مردم به ‌سیستم‌های مدیریت محتوای رایگان و منبع باز است. اما دو سیستم دیگر جوملا و دروپال نیز از بهترین‌های دنیا هستند و شما متناسب با مواردی که در قسمت قبل گفته شد می‌توانید مناسب‌ترین مورد را برای خودتان انتخاب کنید. انتخاب بهترین گزینه کاملا متناسب به نیاز و کاربری شماست و قطعا وردپرس نیز نواقصی چون مشکلات امنیتی دارد.
جمع بندی
همان‌طور که گفته شد سیستم‌های مدیریت محتوا پلتفرم‌های رایگان یا اختصاصی برا راه‌اندازی سریع و ساده سایت و فروشگاه اینترنتی هستند که انواع مختلفی دارند و هر کدام‌شان ویژگی خاص خود را دارند. CMSها برای سایت‌های بزرگ هم مناسب هستند، اما اگر یک وب سایت از حدی بیش‌تر بازدید داشته باشد بهتر است از نمونه‌های اختصاصی استفاده کند تا به‌بهترین عملکرد برسد.