هر چقدر رابط کاربری یک محصول، سایت، اپلیکیشن یا نرمافزار عالی و زیبا باشد، ولی نتواند تجربهای لذتبخش و کاربردی برای کاربر رقم بزند، هیچ فایدهای ندارد. تصور کنید لیوانی خریدید که طراحی و ظاهر بسیار زیبایی دارد، ولی آنقدر باریک طراحی شده است که برای شستن آن دست شما داخل لیوان نمیرود و همیشه کثیف میماند. اینجاست که میتوان گفت این محصول تجربه کاربری خوبی برای شما رقم نمیزند.
در این مطلب میخواهیم بیشتر و مفصلتر درباره تجربه کاربری (UX) صحبت کنیم، از مزایای آن بگوییم و ببینیم طراح تجربه کاربری کیست؟
فهرست مطالب
تجربه کاربری یا USER EXPERIENCE چیست؟
اگر بخواهیم تجربه کاربری را خیلی ساده برای شما تعریف کنیم شاید بهتر باشد یک مثال برایتان بزنیم. فرض کنید یک سایت فروشگاهی دارید که از رابط کاربری زیبا و طراحی بسیار جذابی بهره میبرد و محصولاتتان هم قیمت و کیفیت بسیار خوبی دارند، ولی وقتی مشتری وارد صفحه محصول میشود و میخواهد خرید کند باید تا پایین صفحه کلی اسکرول کند تا بتواند دکمه خرید را بیابد، اینجاست که وسط راه بیخیال میشود و تجربه خوبی برای او رقم نمیخورد.
در این دورهٔ ۴ ساعته با کمک اساتید باتجربه یاد میگیرید چطور بنر، ویدیو و متن تبلیغاتی عالی و موثر را خودتان آماده کنید تا بازدهی تبلیغات را چند برابر کنید!
مشاهده دورهحال میتوانیم بگوییم تجربه کاربری یعنی تجربه و ذهنیتی از محصولات، خدمات، سایت، اپلیکیشن یا نرمافزار شما در ذهن کاربرتان باقی میماند. زمانی که کاربر نتواند آن چیزی که دنبالش میگردد راحت پیدا کند یا وقتی میخواهد تصمیم بگیرد گزینه موردنظر در نزدیکترین مکان ممکن نباشد، قطعا تجربه لذتبخشی از کار با محصول یا سرویس شما نخواهد داشت.
طراحی تجربه کاربری (UX DESIGN) چیست؟
زمانی که تصمیم میگیرید بهترین تجربه کاربری را برای کاربرتان فراهم کنید، طبیعتا باید بخشهای مختلفی را مدنظر قرار دهید. یکی از مهمترین موارد، طراحی تجربه کاربری یا UX Design است. یعنی شما باید طوری تعامل با رابط کاربری خود را طراحی کنید که کاربر در تمامی مراحل کار با سیستم شما بتواند طعم بهترین تجربه را بچشد.
این امکان وجود دارد که کاربران مختلف تجربههای متفاوتی از کار با محصول یا سرویس شما داشته باشند و در نتیجه باید طراحی مسیر کاری آنها به شکلی باشد که همه تجربه بسیار خوبی داشته باشند. در طراحی تجربه کاربری باید پرسونا و نیازهای مخاطب را به خوبی بشناسیم و بتوانیم با تحقیقات لازم بهترین مسیر و دسترسپذیری را برای او بسازیم.
بیشتر بخوانید: با کاربرد بازاریابی رویدادی آشنا شوید!
طراح تجربه کاربری (UX DESIGNER) کیست؟
طبیعتا با توجه به توضیحات بالا برای اینکه بتوانیم بهترین تجربه کاربری را برای کاربر رقم بزنیم و طراحی تجربه کاربری خوبی داشته باشیم باید از یک طراح تجربه کاربری (UX Designer) حرفهای نیز بهره ببریم. در واقع طراح تجربه کاربری فردی است که قدرت تجزیه و تحلیل بالایی دارد و خلق یک استوریبورد جذاب و خلاقانه میتواند بهترین تجربه را در مسیر تعامل کاربر با سیستم رقم بزند.
طراح تجربه کاربری با استفاده از ابزارهای مختلف تلاش میکند بهترین تجربه را برای کاربر رقم بزند. طراح تجربه کاربری باید این توانایی را داشته باشد که بتواند سادهترین و پیچیدهترین تجربههای مختلف را برای کاربران فراهم کند.
اجزای تجربه کاربری کدام است؟
تجربه کاربری دارای اجزا و بخشهای مختلفی است که باید به تمام آنها با دقت توجه کنید؛ چراکه هر بخش اهمیت خودش را دارد. در ادامه به مهمترین اجزای تجربه کاربری میپردازیم:
طراحی تعاملی (INTERACTION DESIGN)
اگر میخواهید واقعا بهترین تجربه را برای کاربرتان ایجاد کنید، هیچچیز از تعامل درست و دوسویه با او مهم نیست. از آنجایی که کاربر به واسطه رابط کاربری با شما تعامل دارد، باید طوری المانهای تجربه کاربری را تعاملی طراحی کنید که نزدیکترین رابطه با انسانها شکل بگیرید و خیلی ساده بتوانند با شما ارتباط دوسویه داشته باشند.
طراحی رابط کاربری (USER INTERFACE DESIGN)
طراحی رابط کاربری (UI) را میتوان یکی از زیرمجموعههای طراحی تجربه کاربری در نظر گرفت؛ چراکه باید با بهکارگیری المانهای دیداری مانند رنگها، دکمهها، تصاویر و… بتوانید بهترین تجربه را به کاربر خود منتقل کرده و کاری کنید که از تعامل با سیستم شما لذت ببرد.
دسترس پذیری (ACCESSIBILITY)
زمانی بهترین تجربه برای کاربر رقم میخورد که هر چه دنبالش میگردد و به آن نیاز دارد در بهترین جای ممکن و در کوتاهترین زمان در اختیارش قرار بگیرد. اگر مخاطب شما نتواند سریع و ساده به چیزی که میخواهد دسترسی داشته باشد، قید تعامل با سیستمتان را میزند.
کاربردپذیری (USABILITY)
هر چقدر یک محصول یا سیستم زیبا و جذاب باشد و از بهترین المانهای طراحی بهره ببرد، ولی کاربرد خاصی نداشته باشد، هیچ فایدهای نخواهد داشت. شما باید چیزی را به کاربر خود ارائه کنید که به کارش بیاید و بتواند گرهای از او باز کند. اینجاست که تجربه کاربری موثری برایش رقم میخورد. یکی از نکات مهم در کاربردپذیری توانایی انسانهاست. به عنوان مثال بسیاری از محصولات، خدمات یا سختافزارها و نرمافزارهایی که این روزها میبینید برای افراد توانیاب و دارای معلولیت، کاربردپذیری خوبی ندارند.
معماری اطلاعات (INFORMATION ARCHITECTURE)
موضوع اطلاعات اهمیت بسیار زیادی دارد و کاربران دوست دارند به اطلاعات موردنظرشان دسترسی داشته باشند. هر چه بتوانید بهتر و سادهتر اطلاعات موردنیاز مخاطبان را به صورت دستهبندی شما در اختیارشان قرار دهید، تجربه بهتری را برایشان ساختهاید.
مراحل طراحی تجربه کاربری
طراحی تجربه کاربری یک فرایند پیوسته و مهم است که باید مراحل مختلف آن به درستی و به ترتیب انجام شود تا بتواند به خروجی مطلوب خود برسید. در این قسمت میخواهیم بیشتر از مراحل طراحی تجربه کاربری برایتان بگوییم.
استراتژی
هیچ کاری بدون داشتن استراتژی درست و مدون به نتیجه نمیرسد و طراحی تجربه کاربری نیز از این قاعده مستثنی نیست. شما باید در استراتژی خود تمامی موارد را بررسی کنید، به درستی هدفگذاری کرده و تاکتیکهایتان را مشخص کنید.
تحقیقات
تحقیقکردن مرحله بعدی است. باید تحقیق خوبی روی نقاط ضعف و قوت محصول یا خدمات خود داشته باشید، نیاز، سلایق و رفتار کاربرانتان را بشناسید و تحقیقات بازاری قدرتمندی داشته باشید. با یک تحلیل درست میتوانید پرسونای مناسبی از مخاطبان خود ایجاد کنید.
طراحی اولیه
در این مرحله طرح مورد نظر و مسیری که کاربر طی میکند همراه با اقدامات احتمالی او باید به صورت دستی روی کاغذ کشیده شود تا ببینید از ابتدا تا انتها قرار است چه اتفاقی بیفتد و چه تجربهای انتظار کاربر را میکشد.
تولید اولیه
در این مرحله باید براساس طرح اولیه یک نمونه اولیه و آزمایشی نیز انجام دهید تا بتوانید در مرحله ارزیابی و تست باگها و مشکلات احتمالی را برطرف کرده و به نسخه نهایی نزدیک شوید.
ارزیابی و تست
حالا زمان ارزیابی نمونه اولیه است تا بتوانید با شناسایی مشکلات و باگهای موجود، نمونه نهایی را به شکلی روانه بازار کنید که کمترین مشکل ممکن را داشته باشد.
انتشار محصول نهایی
بعد از ارزیابیهای انجام شده و برطرف کردن خطاها و سادهسازی تجربه کاربری، میتوانید محصول نهایی خود را منتشر کنید تا با دریافت بازخوردهای لازم بتوانید در جهت بهبود آن گام بردارید.
تجربه کاربری در مقایسه با رابط کاربری
تجربه کاربری (UX) و رابط کاربری (UI) لازم و ملزوم همدیگر هستند و نمیتوانید آن را جدای از هم بدانید. هر چقدر رابط کاربری جذاب و زیبایی داشته باشید که مخاطب شیفته شما شود، ولی اگر نتوانید تجربه خوبی برایش رقم بزنید عطایش را به لقایش میبخشد و دیگر سراغ شما نخواهد آمد. هنر شما این است که بتوانید همزمان بهترین رابط کاربری و تجربه کاربری را در اختیار کاربران قرار دهید.
تأثیر بهبود تجربه کاربری سایت در سئو
از آنجایی که در سئو مخاطب حرف اول و آخر را میزند، بنابراین هر کاری برای حفظ و نگهداری او در سایت یا اپلیکیشن باید انجام دهید. به همین دلیل یک تجربه کاربری لذت بخش کاری میکند که کاربر به مشتری پروپا قرص و وفادار شما تبدیل شود و همیشه از تعامل خودش با شما و بهبودهایی که متناسب با تجربه او انجام میدهید راضی باشد. هر چه بیشتر این اتفاق بیفتد، طبیعتا نتایج بهتری در سئو میگیرید.
جمع بندی
تجربه کاربری (User Experience) یعنی اینکه بتوانید با یک رابط کاربری درست، در کنار اجزای دیگری چون دسترسپذیری، کاربردپذیری، معماری اطلاعات و طراحی تعاملی بتوانید تجربهای ساده و سریع برای تمام کاربران خود رقم بزنید.
در این بین طراحی تجربه کاربری اهمیت زیادی دارد؛ چراکه باید به عنوان یک طراح و مهندس اصلی تجربهای را طراحی کنید که هر کاربری از محصول یا خدمت شما راضی باشد.