گیمیفیکیشن چیست؟

روش‌های زیادی وجود دارد که بتوانید همچنان با مخاطبان و مشتریان در ارتباط باشید و از سوی دیگر میزان تعامل و مشارکت آنها را افزایش دهید. یکی از این روش‌ها گیمیفیکیشن است که کمک می‌کند تا همیشه مخاطبان و مشتریان درگیر شما و محتوای‌تان بمانند. در این مطلب بیشتر درباره گیمیفیکیشن و مفهوم آن در دیجیتال مارکتینگ صحبت خواهیم کرد.

گیمیفیکیشن Gamification چیست؟

گیمیفیکیشن یعنی وارد کردن تفکرات، مکانیزم، روش‌ و فنون بازی به فعالیت‌هایی که اصولاً بازی نیستند. برای مثال وقتی برای تغییر رفتار یا آموزش از مکانیزم‌های بازی استفاده کنیم در واقع از گیمیفیکیشن استفاده کرده‌ایم. در فارسی از کلماتی چون «بازی آفرینی»، «بازی‌وارسازی»، «بازی‌کاری» و… نیز استفاده می‌شود.

منظور از سیستم بازی، استفاده از رقابت، انگیزه، فعالیت‌های گروهی، طراحی پروژه بازی و المان‌های آن است. حتی می‌توان یک یا چند جایزه نیز برای برنده رقابت در نظر گرفت تا به این ترتیب، فعالیتی که ذاتاً یک بازی نیست، بیشتر به بازی و تفریح شبیه شود. گاهی بازی می‌تواند مفهوم Play داشته باشد و صرفا به جنبه سرگرمی آن نگاه شود، گاهی هم می‌تواند رقابتی یا Game باشد.

اهمیت گیمیفیکیشن چیست؟

با افزایش رقابت در دنیای دیجیتال میان برندها، تولید محتوا باید به شیوه‌های نوین و جذاب‌تری صورت بگیرد. نوشته‌ها و فیلم‌های آموزشی مدت‌هاست که مورد استفاده بازاریاب‌های دیجیتال بوده‌اند و سایت‌ها مملو از این دست محتوا در هر زمینه‌ای شده‌اند، به طوری که رقابت را دشوار ساخته است.
اگر قصد دارید از رقبایتان جلوتر باشید باید تمایز ایجاد کنید. این تمایز در دنیای امروز با گیمیفیکیشن ایجاد می‌شود. با این روش است که می‌توانید مشتریان را به صفحه خود بکشانید، آن‌ها را مجاب کنید تا شما را به دوستانشان معرفی کنند و به این ترتیب بر سر زبان‌ها بیفتید. از سوی دیگر مهمترین اهمیت گیمیفیکیشن در افزایش میزان تعامل و مشارکت مخاطبان است که باعث می‌شود موتورهای جستجو و شبکه‌های اجتماعی عاشق شما شوند.

مزایای استفاده از گیمیفیکیشن

گیمیفیکیشن در افراد انگیزه ایجاد می‌کند. وقتی از این روش در بازاریابی استفاده شود، بازاریاب‌ها می‌توانند فرصت‌هایی خلق کنند تا در آن‌ها به اهدافشان دست یابند. از جمله:

• افراد بیشتری از بازی ما مطلع شده و برندسازی انجام می‌شود.
• مشتریان با برند درگیر شوند و میزان تعامل افزایش پیدا کند.
• برای بازیکنان وظایفی تعریف کنیم که انجام آن‌ها هدف ماست.
• با روش‌های مختلف بتوانیم میزان نرخ تبدیل را افزایش دهیم.

همان طور که می‌دانید بدون وجود گیمیفیکیشن انجام هر یک از این کارها نیازمند تلاش و گذر زمان زیادی خواهد بود، حال آنکه در یک بازی، مشتریان با علاقه و انگیزه وارد ماجرا می‌شوند.

چگونه از گیمیفیکیشن استفاده کنیم؟

برای اینکه بتوانید از این روش به خوبی بهره ببرید می‌توانید از مزایای گفته شده برای گیمیفیکیشن در بازاریابی استفاده کنید. گاهی این روش‌ها ساده و گاهی پیچیده هستند که امکان اجرای هر دو برای شما فراهم است. برای مثال:

• برای شرکت در بازی انگیزه ایجاد کنید. استفاده از نوستالژی‌ها، بازی‌های هیجان‌انگیز یا چیزهایی که به‌تازگی مد شده باشند پیشنهاد می‌شود.
• حس رقابت را در شرکت‌کنندگان برانگیزید.
• از فعالیت‌های جمعی نیز می‌توانید کمک بگیرید. کاری کنید که بازیکنان، دوستان و آشنایانشان را به بازی دعوت کنند. به این ترتیب برند خود را به افراد بیشتری معرفی کرده‌اید.
• یک جایزه در انتهای رقابت داشته باشید. جایزه علاوه بر اینکه یک انگیزه برای بازی به وجود می‌آورد، می‌تواند یک تخفیف برای خرید محصولاتتان باشد. حتی می‌توانید یکی از محصولاتتان را کاملاً رایگان جایزه دهید و مشتریان برای استفاده از خدمات پس از فروش مجبور به مراجعه به شما و پرداخت هزینه باشند.

شیوه‌های رایج گیمیفیکیشن چیست؟

در حال حاضر در ایران نیز از گیمیفیکیشن به روش‌های مختلفی استفاده می‌شود که شامل مدل‌های ساده یا پیچیده می‌شود. برای مثال:

1. روی بسته محصولات کدی درج می‌شود و در پایان ماه از بین کدها قرعه‌کشی شده و به برندگان جوایزی اهدا می‌شود.
2. روی برگه‌های تبلیغاتی نوشته می‌شود با آوردن این برگه از (مثلاً) 50 درصد تخفیف برخوردار شوید.
3. در اینستاگرام عکس یک محصول قرار داده شده و از فالوئرها خواسته می‌شود تا سه نفر را منشن کنند تا به قید قرعه برنده محصول ذکر شده باشند.
4. در اینستاگرام یک ویدیوی تبلیغاتی قرار داده شده و از فالوئرها خواسته می‌شود تا ویدیو را بازنشر کنند و از تخفیف (مثلاً) 30 درصدی برای خرید محصولات بهره‌مند شوند.
5. یکی دیگر از شیوه‌های رایج، امتیازبندی و تعریف نقش برای افراد است که با رسیدن به امتیاز مورد نظر نقش آنها تغییر کرده یا مشمول دریافت جایزه می‌شوند.

البته در دنیا روش‌های متنوع دیگری نیز وجود دارد که در ادامه به معرفی آن‌ها نیز خواهیم پرداخت.

چگونه گیمیفیکیشن را در استراتژی بازاریابی خود پیاده کنیم؟

خوشبختانه همان طور که گفته شد، گیمیفیکیشن حتی با بودجه محدود نیز قابل انجام است. برای اینکه بتوانید به خوبی از این روش بهره ببرید به نکات زیر توجه کنید:
از قدم‌های کوچک شروع کنید
توصیه ما به شما این است که اگر تا کنون از گیمیفیکیشن در بازاریابی استفاده نکرده‌اید، اولین قدم را با یک بازی ساده بردارید تا با تئوری آن در عمل آشنا شوید. برای مثال برای افرادی که شما را در اینستاگرام فالو کنند یا ویدیویتان را در آپارات تماشا کنند یک جایزه کوچک در نظر بگیرید.
بازی را طراحی کنید
هرگز یک بازی پیچیده طراحی نکنید. بازی باید به قدری ساده باشد که همه مردم با یک نگاه آن را درک کنند و با یک فعالیت کوچک بتوانند در آن شرکت کنند. اگر تمایل دارید یک بازی طولانی و پیچیده داشته باشید، آن را به قدم‌های کوچک‌تر تقسیم کنید و مرحله به مرحله بازیکنان را جلو ببرید.
هدف بازی را فراموش نکنید
استراتژی گیمیفیکیشن باید به گونه‌ای باشد که افراد شرکت کننده در آن در جهت هدف شما اقدام نمایند. اگر هدفتان جذب فالوئر است، باید از ایشان بخواهید تا شما را فالو کنند. اگر هدفتان این است که محصولات یا خدماتتان را معرفی کنید باید این قسمت در بازی گنجانده شده باشد.
مشورت فراموش نشود
اگر یک بازی بد طراحی شده باشد یا از کیفیت نامطلوبی برخوردار باشد می‌تواند کاملاً در جهت خلاف میل شما عمل کرده و شما را از هدفتان دور نماید. بنابراین حتماً بازی خود را به یک یا چند فرد حرفه‌ای در این زمینه نشان دهید و با ایشان مشورت کنید. هم‌چنین از چند فرد عادی نیز نظر بخواهید. بپرسید اگر با چنین چیزی مواجه شوند چند درصد احتمال دارد در بازی شرکت کنند یا آن را به دوستانشان به اشتراک بگذارند. شاید آن‌ها نیز نظرات ارزنده‌ای برای بهتر شدن بازی شما داشته باشند!

گیمیفیکیشن در دیجیتال مارکتینگ

اکنون که با استراتژی‌های گیمیفیکیشن در بازاریابی آشنا شدید، بد نیست با چند کاربرد آن در دیجیتال مارکتینگ نیز به صورت عملی آشنا شوید:

برندیفیکیشن (تبلیغات در بازی)

بازی‌هایی که در آن‌ها یک برند، محصول یا خدمات تبلیغ می‌شود.

انتقال رسانه

تولید یک رسانه مانند عکس یا فیلم و انتقال آن به یک محیط دیگر با اهداف تبلیغاتی یا فروش.

بازی‌های تبلیغاتی

این بازی‌ها معمولاً در شبکه‌های اجتماعی تبلیغ می‌شوند و بر پایه لایک‌هایی که از آن شبکه اجتماعی دریافت می‌کنند استوارند. هدفشان معمولاً آموزش استفاده از محصولات و خدمات یک برند و تبلیغ آن برند است.

درگیر کردن کاربران با سایت

ساخت بازی‌های مبتنی بر پرسش و پاسخ در شبکه‌های اجتماعی برای تکمیل پروفایل مشتریان در وب‌سایت یا طراحی هر نوع بازی دیگری با هدف درگیر کردن کاربران با بخش موردنظر در وب‌سایت.

 

راه‌کارهای داشتن گیمیفیکیشن در دیجیتال مارکتینگ

تا اینجای کار شما را با استراتژی‌ها و تاکتیک‌های گیمیفیکیشن در بازاریابی آشنا کرده‌ایم. اما ممکن است هنوز کمی سردرگم باشید و ندانید چطور می‌توان در دیجیتال مارکتینگ یک بازی‌وارسازی موفق طراحی و از این طریق مشتریان زیادی جذب کرد.
نگران نباشید. با چند مثال عینی که در ادامه برای شما آورده‌ایم کاملاً با نحوه اجرای یک گیمیفیکیشن کاربردی و موفق آشنا خواهید شد. با ما همراه باشید.

بررسی مثال‌های موردی گیمیفیکیشن در دیجیتال مارکتینگ

در ادامه چند نمونه واقعی از گیمیفیکیشن‌های معروفی که در نوع خود بی‌نظیر عمل کرده‌اند را به شما معرفی خواهیم کرد. شما نیز می‌توانید از این نمونه‌ها استفاده کنید یا الهام بگیرید.
گیمیفیکیشن برند M&M در سال 2013
برند M&M در سال 2013 تحول بزرگی در گیمیفیکیشن در بازاریابی به وجود آورد. این برند در اکانت فیسبوک خود یک تصویر از دایره‌های کوچک زیاد با رنگ‌های متنوع منتشر کرد که در تمام دایره‌ها M&M نوشته شده بود. از فالوئرها خواسته شده بود تا دایره بدون M&M را در میان دایره‌های دیگر پیدا کنند.
این بازی، مردم را خیلی به وجد آورده بود تا جایی که به سرعت بیش از 25 هزار لایک خورد، 6 هزار بار به اشتراک گذاشته شد و 11 هزار کامنت گرفت.
نکته ظریفی که باعث موفقیت این گیمیفیکشن شد، خاطره‌انگیز بودن این بازی و یادآوری دوران کودکی‌ بود.
بازی Pleasure Hunt مگنوم
شرکت مگنوم در سال 2011 یک بازی طراحی کرد به نام Pleasure Hunt (به معنی شکار لذت‌بخش). در این بازی، بازیکن یک کاراکتر به نام زن مگنومی را هدایت می‌کرد. این زن از بین صفحات وب‌سایت برندهای مشهوری چون سامسونگ، داو، یوتیوب و … می‌پرد و بازیکن باید شخصیت را طوری هدایت می‌کرد که در همین حین شکلات‌ها را جمع کند. در انتها نیز بازیکن می‌تواند امتیاز خود را با دیگران در صفحات اجتماعی به اشتراک بگذارد.
رقابت اینستاگرامی
یک برند دیگر در سال 2013 یک عکس از تماشاچیان یک بازی تنیس را به صورت موزاییکی به 200 عکس تبدیل و به صورت نامرتب در اینستاگرام خود منتشر کرد. بازدیدکنندگان باید بر اساس نوشته‌های روی بنری که در عکس مشخص بود ترتیب عکس‌ها را معین می‌کردند. به برنده مسابقه بلیط مسابقه تنیس داده می‌شد.
این بازی سه روز طول کشید و 1500 شرکت کننده در آن به رقابت پرداختند. هم‌چنین تعداد فالوئرهای این برند به میزان 20 درصد افزایش داشت. جالب اینجاست که حتی بعد از اتمام زمان مسابقه، هنوز برخی افراد در مسابقه شرکت می‌کردند و کامنت می‌گذاشتند!
جمع بندی
همان طور که گفتیم، یکی از بهترین روش‌های درگیر کردن مخاطبان، گیمیفیکیشن است. با این روش می‌توانید قدرت نفوذ خود را در سایت و شبکه‌های اجتماعی افزایش دهید، برندسازی کنید، محصولات یا خدماتتان را معرفی کرده و در نهایت فروشتان را افزایش دهید.
نکته مثبت کار اینجاست که گیمیفیکیشن نیاز به سرمایه زیادی هم ندارد، کمی خلاقیت کافی است تا بتوانید کاربران را به اشتراک‌گذاری پستتان و شرکت در مسابقه مشتاق کنید. یادتان باشد اگر در اولین بازی خود چندان موفق نشدید مأیوس نشوید و در مرحله دوم از درس‌هایی که آموخته‌اید استفاده کنید تا هر بار نتیجه رضایت‌بخش‌تر از قبل باشد.